Study Mode: leren met ChatGPT

Veel scholen gebruiken ChatGPT al voor huiswerk, projectvoorbereiding en toetstraining. Maar hoe voorkom je dat leerlingen alleen maar snelle antwoorden krijgen, zonder dat ze de stof begrijpen?
OpenAI heeft hierop gereageerd met iets nieuws: Study Mode – een AI-leerstand die niet direct het antwoord geeft, maar leerlingen stap voor stap door de stof loodst.

Met Study Mode verschuift AI van een snelle zoekmachine naar een digitale mentor.
Maar wat betekent dit concreet voor docenten en leerlingen?

Wat is Study Mode?

Study Mode in ChatGPT is een nieuwe manier van leren waarbij de nadruk ligt op proces in plaats van alleen uitkomst.
In plaats van direct antwoorden te geven, stelt de AI verdiepende vragen, geeft hints en begeleidt leerlingen in logische stappen naar het antwoord.

Belangrijke kenmerken zijn:

Interactieve prompts: De AI gebruikt vragen en reflectiemomenten om leerlingen actief te laten nadenken.
Scaffolded responses: Antwoorden worden overzichtelijk opgebouwd, van basis naar verdieping, zodat de cognitieve belasting beperkt blijft.
Persoonlijke begeleiding: De uitleg wordt afgestemd op het niveau en de kennis van de leerling.
Kennischecks: Kleine quizjes of reflectievragen zorgen dat de leerling zelf kan nagaan of hij de stof begrijpt.
Flexibiliteit: Study Mode kan op elk moment aan- of uitgezet worden.

Waarom is dit belangrijk voor het onderwijs?

AI in de klas roept vaak zorgen op: maken leerlingen hun werk nog wel zelf?
Study Mode draait dit om. Het dwingt leerlingen juist om kritisch na te denken, verbanden te leggen en zelf de oplossing te vinden.

Dat sluit aan bij bewezen leerstrategieën zoals:

Actieve recall (zelf antwoorden ophalen uit het geheugen)
Gespreid leren (informatie in behapbare stukken aanbieden)
Zelfreflectie (nadenken over hoe je leert en waarom je een bepaald antwoord geeft)

Voor docenten betekent dit dat AI niet langer alleen een risico is op valsspelen, maar een hulpmiddel kan worden om leerlingen dieper te laten begrijpen.

Hoe werkt het in de praktijk?

Stel: een leerling worstelt met wiskundige kansberekening.
Normaal zou ChatGPT gewoon de som uitrekenen.
In Study Mode gebeurt dit anders:

De AI vraagt eerst wat de leerling al weet.
Vervolgens legt het stap voor stap de kernbegrippen uit.
De leerling krijgt gerichte vragen om het denkproces te activeren.
Pas op het einde wordt de volledige oplossing gepresenteerd – met uitleg waarom elke stap nodig was.

Dit lijkt sterk op de manier waarop een goede docent of tutor werkt.

Toepassingen in het onderwijs

Voor leerlingen:

Huiswerk maken met begeleiding, niet met kant-en-klare antwoorden.
Toetsvoorbereiding door gerichte kennischecks.
Moeilijke concepten in kleinere stappen begrijpen.

Voor docenten:

Lesvoorbereiding met AI die didactische principes volgt.
Gepersonaliseerde leerpaden voor verschillende niveaus.
Extra oefenmateriaal en quizjes voor in de les.

Bonustip: wil je de beste gratis onderwijsprompts?